ABCD-training professionals: dagen met impact!
Op 30 maart was de derde en laatste ABCD-trainingsdag. Op de 5e verdieping van het kantoor van Sité bogen vijftien beroepskrachten van Sité, de gemeente Doetinchem, BuHa en Buurtplein zich over de impact. Wat hebben drie dagen onderdompelen in Asset Based Community Development opgeleverd? Wat heeft het voor henzelf betekend? Voor hun werk? En wat gaan bewoners ervan merken? “Wij willen graag een geordend speeltuintje. Maar als daar niemand speelt, terwijl het in een ongeordend speeltuintje hartstikke leuk is, dan is dat toch eigenlijke wat we willen?”
Kleine veranderingen, met grote impact
Meteen maar met de deur in huis vallen: de impact van de trainingsdagen bleek groot. Voor de beroepskrachten zelf, maar ook al in de buurt. Mooie voorbeelden komen voorbij, waarbij anders is gekeken naar vragen uit en initiatieven in de buurt. Dat anders kijken, anders denken en doen, manifesteert zich vaak heel klein. Mooi voorbeeld is het watertappunt op het schoolplein in Overstegen. Dat veroorzaakte overlast, die tijdens de coronatijd alleen maar toenam. Waarna het werd afgesloten. De buurt, jongeren en beroepskrachten hebben er hard aan gewerkt de overlast terug te dringen. Verder hielp het dat jongeren weer wat meer konden doen, toen de coronamaatregelen versoepeld werden. Zo nam de overlast af, tot deze uiteindelijk volledig verdwenen was. Aanleiding voor een bewoner om bij Sité te informeren of het watertappunt weer in gebruik kon worden genomen. Sité vond dat prima, maar besloot nu niet zelf de school daarvan op de hoogte te stellen, maar de bewoner dit zelf te laten doen. Dat laat het eigenaarschap van het idee waar het hoort en versterkt het sociaal weefsel van de buurt!
Aan, voor, met, door
De uitleg van ‘aan, voor, met, door’ is van groot belang in het ABCD-denken. Doe je als beroepskracht iets aan of voor de buurt, dan wordt dat door bewoners vaak als dwingend en vanuit controle ervaren. Werk je met de buurt, dan nodigt dat idealiter uit tot een gelijkwaardig contact. Dan doe je het samen! Als je het door de buurt laat doen, is sprake van een echte verandering richting ruimte voor bewoners. Dan sluit je aan als de buurt aangeeft je nodig te hebben. Meerdere deelnemers noemen ‘aan, voor, met en door’ als eyeopener.
Zo ervoer een ambtenaar van de gemeente dat er vaak meer energie is, dan naar boven komt. Dan heeft het een zetje nodig, een ‘buitenboordmotor’. Door Met en Door bewoners te werken, raak je die energie sneller en beter. Joop noemt het ‘leuk-gericht werken’. In plaats van opgavegericht. Het mag best leuk zijn! Nog een voorbeeld van hoe dat werkt is het eerder genoemde speeltuintje. Als de buurt er niet in speelt als het prachtig is aangelegd, maar wel als ze het naar eigen smaak inrichten, dan is dat toch prima?! Dan is het rommelig voor buitenstaanders, maar wel ván en doór de buurt. En nu spelen er veel kinderen in. De les? Orden het niet teveel. Nog zo heerlijk ABCD: het hoeft allemaal niet groot! Laat die kleine, leuke dingetjes nou maar gewoon ontstaan. Of zoals een medewerker van Sité het zei: “De huurders gaan sneller merken dat ik denk: probeer het maar! Doe het maar! Het hoeft allemaal niet groot, en niet alles hoeft groot te groeien.”
De gitaar in de hoek zien
Het gaat over asset mapping. Anders gezegd; zien wat er in de buurt allemaal al aanwezig is. Wat bewoners én de wijk al te bieden hebben. De aanwezige beroepskrachten kijken vaak naar cijfers over een wijk. Naar wat er mis gaat en niet wat er is. “Vanuit Sité komen we vaak vanuit overlast binnen, en hebben we het nooit met een bewoner over de gitaar die in de hoek van de kamer staat. Je kunt ook anders denken: je gaat op bezoek bij een bewoner en niet bij iemand die overlast veroorzaakt. Daar hebben we het natuurlijk wel over, maar we kijken ook wie deze persoon daarnaast nog meer is.” Een ander voorbeeld van de impact van de training: in contacten eerst vragen wat bewoners zelf kunnen, of met elkaar, om dan pas hulp aan te bieden. Als bewoners iets zelf doen, wordt het vaak leuker dan je als beroepskracht kunt bedenken.
De oogst in beeld
Nadat er in groepjes aan praktijkcasussen is gewerkt, laat Joop een laat impacttekening zien. Het zijn de verbindingen die in een andere wijk zijn ontstaan na 6 en na 18 maanden community building vanuit ABCD. Er is een enorm net aan verbindingen tussen bewoners ontstaan. Sterk sociaal weefsel dat een buurt veerkracht geeft. Uiteindelijk is dát wat je wilt weten. Dat kun je registreren in een tekening. Vitale, sterke en verbonden gemeenschappen zijn beter in staat zélf vraagstukken te tackelen. Vaak word je afgerekend op outputaantallen. Maar wat zeggen die over de verbondenheid? Spreken de bewoners in de outputaantallen elkaar, zien ze elkaar, ontdekken ze samen hun collectieve kracht? Joop geeft de deelnemers mee altijd te meten mét bewoners. Bijvoorbeeld in een Pas-op-de-plaats-gesprek. Wat vinden zij nou dat er bereikt is? Dat is impact van binnenuit gemeten. Het lerende effect. “Zolang bewoners er niets van hebben gemerkt, is er niets gebeurd.”
Wat is er al veranderd?
Sinds de start van de training ervaren de aanwezige beroepskrachten dat ze dichter bij bewoners staan. De weg omhoog, vanuit het ‘dal’ in de wijk, is samen ingezet. Het is nu bouwen mét bewoners. Waarbij iedereen iets kan doen. De deelnemers proberen meer vanuit kracht en mogelijkheden te kijken. Er is iets van een nieuwe mindset aan het ontstaan. Het staat nog in de kinderschoenen. Nu is het zaak door te zetten. Durf te doen, in plaats van eerst wekenlang te praten. Niet in hokjes en grenzen denken, maar zoeken naar doorbraken. Dat gebeurt nu nog op een klinische manier, waarbij bewoners mogen meeschrijven aan ‘hun’ Masterplan. Alle begin is moeilijk. Maar het begin is er wel!