De ABCD-aanpak sluit aan bij waar Sité voor staat
“Onze ambitie is om iets wezenlijks bij te dragen aan het leven van mensen”
In Overstegen werken verschillende organisaties samen vanuit de ABCD-aanpak. Woningcorporatie Sité was misschien wel de belangrijkste voorstander én grootste criticaster van dit idee. Voorstander omdat het aansluit bij wat Sité met haar werk wil bereiken. En kritisch, volgens bestuurder Els Birkenhäger, omdat de ABCD-aanpak nogal wat vraagt. “Het is niet eenvoudig om als organisatie anders te gaan denken en doen. Het vraagt bereidheid van alle collega’s om echt contact te maken met mensen dankzij wie ze een baan hebben.” Uiteindelijk stapte Sité met volle overtuiging in. Els en drie van haar collega’s delen hier hun ervaringen.
ABCD staat voor Asset Based Community Development. Dat is wereldwijd de meest uitgewerkte vorm van community building. Er zijn boeken over geschreven, maar in een notendop gaat het over: speel altijd in op de energie die er in de wijk is, maak ruimte voor de inzet, ideeën en verlangens van bewoners en al het werk is steeds gericht op het versterken van relaties in de wijk. Het draait om groepskracht; om wat bewoners, zelf en met elkaar, voor hun straat, buurt of wijk kunnen en willen betekenen.
Droom
Els Birkenhäger is 10 jaar actief bij Sité, de laatste vier jaar als bestuurder. Iets voor mensen kunnen betekenen, is een belangrijke drijfveer in haar werk. “Als bestuurder denk je strategisch en ‘hoog over’, maar je moet ook gewoon handelen als iemand dakloos wordt. Die combinatie spreekt me aan. Ik ga bij huurders langs en bel ze soms ook gewoon op. De ene keer leidt dat tot een kort gesprek, een andere keer hang ik een uur met iemand aan de lijn. Wij noemen onszelf ‘de aanspreekbare verhuurder’ en willen dat ook laten blijken en zien. Dat sociale zit in ons DNA, daar wordt binnen Sité al jarenlang op gestuurd. Het draait bij ons echt om de huurders. Mensen komen zelfs om die reden bij ons werken.” Voor Sité was er inhoudelijk geen enkel bezwaar tegen de ABCD-aanpak. Els: ”De link met ABCD is ons beleidsplan. Onze deskundigheid ligt weliswaar op het gebied van wonen, maar er zijn zoveel linken met andere leefgebieden. Denk aan onderwijs, gezondheid, veiligheid, werk en inkomen. In zogenaamde vitale coalities kunnen we, samen met iedereen die dat ook wil, samen bijdragen aan de levens van mensen. Iedereen vanuit de eigen deskundigheid en op veel meer gebieden dan alleen wonen. Dat is voor mij de droom die door dit proces heenloopt. Dat we op deze manier iets wezenlijks kunnen betekenen in de levens van mensen. Als ze dat zelf willen.”
Zoektocht
Minke Pieters is teamleider Wonen. Ze schetst de directe aanleiding om in Overstegen vanuit de ABCD-aanpak te gaan werken. “Er was het een en ander aan de hand met betrekking tot overlast. Er zijn veel gesprekken gevoerd met huurders. Dan ging het weer even goed, maar na een tijdje ging het weer bergafwaarts. In de wijknetwerken, waarin we intensief met andere organisaties samenwerken, vroegen we ons af wat we er aan konden doen. Waarbij een diepe wens was om de huurders zélf onderdeel van de oplossing te laten zijn. In de zoektocht naar een antwoord kwam ABCD om de hoek kijken. De collega’s op de werkvloer hebben er veel samen over gesproken. Uiteindelijk kwam het verzoek om anders te gaan werken, inclusief de vraag er financieel aan bij te dragen, bij mij terecht. Wat volgde was een bijeenkomst met alle betrokkenen. Daar kregen we een toelichting op wat dit voor ons werk zou gaan betekenen. En welk commitment dat van een organisatie vraagt. Na die bijeenkomst besloten we in te stappen.” Voor Minke speelde bij dat besluit ook een persoonlijk motief een rol. “Ik geloof echt in zelfregie. Mensen moeten niet in een afhankelijkheidspositie ten opzichte van ons staan, maar trots zijn op wat ze zelf kunnen. En als iets niet lukt, kunnen ze natuurlijk wel op ons rekenen. We willen onze huurders weer aan het stuur krijgen in Overstegen. En zijn ervan overtuigd dat ABCD daar een bijdrage aan kan leveren.”
Positieve sfeer in de wijk
Houkelien Maatman is wijkconsulent. Ze ervaart het geloof in ABCD dagelijks in haar werk. “We krijgen de ruimte van Sité om anders te leren werken. We zijn echt harstikke druk, maar als er in dit nieuwe werken iets moet gebeuren wat tijd kost, worden we daarin gesteund.” Houkelien ziet dat al heel veel dingen goed gaan. Daarnaast wordt er veel samen geleerd. “Neem de brandvoorlichting in een flat. Een bewoner wil dat heel graag doen, maar het ontbreekt haar structureel aan tijd. Dan begint het zoeken: moeten we het dan overnemen? Of gedeeltelijk? Of helemaal afblazen? Terwijl het natuurlijk wel een goed idee blijft.” Werken vanuit ABCD heeft volgens Houkelien de mindset in de wijk veranderd. “Soms moeten mensen enorme administratieve hobbels over voordat ze met iets kunnen beginnen. In de wijk is de mindset onder professionals nu: ‘wat is nou het ergste dat mis kan gaan?’ We bieden bewoners dan gewoon ruimte om aan de slag te gaan. We zijn niet meer zo bezig met alles wat er fout kan gaan. Als dat gebeurt, herstellen we het gewoon weer. Ons overkoepelende doel is om de veerkracht in wijken te vergroten. Zodat mensen sneller zélf de regie nemen als er iets speelt in hun buurt. Dat maakt hen krachtiger. Wij staan naast ze en ze kunnen ons altijd benaderen met vragen, voor faciliteiten en budget. Dat is een andere benadering dan: ‘het is hier vies, los het maar voor ons op’.”
Complimentenkaartjes
Joey van Dijk werkt als wijk- en complexmedewerker, onder andere in Overstegen. “Ik kom bij bewoners achter de voordeur en ben namens Sité het meest zichtbaar in de wijk. Ik heb oog voor overlast, maar probeer ook te zien wat er sociaal speelt. In gesprekken haak ik bijvoorbeeld aan bij een voorwerp dat ik zie staan of een hobby die iemand heeft. Ook deel ik complimentenkaartjes uit. Waarmee ik wat meer benadrukken wat er goed gaat! Want goed voorbeeld, doet goed volgen. Het zet mensen aan het denken over hoe ze het ook zouden kunnen doen.” Het is een mooi ABCD-voorbeeld: ‘We focus on what’s strong, not on what’s wrong’. Joey deelt er nog een. “Op Burendag wilden we een plein laten schoonmaken. De buurt vroeg ons dat. Toen gingen we in gesprek en bleek dat de buurt er zelf graag de schouders onder wilde zetten. Wij zorgen dan voor faciliteiten, het wijknetwerk voor budget. Tijdens de schoonmaak hebben mensen elkaar ontmoet. En dan kan er weer van alles ontstaan.” ABCD heeft Joey anders leren denken. “Ik schiet veel minder snel in de oplosstand. Nu kijk ik eerst wat bewoners zelf kunnen en willen doen. Dat is soms lastig, want als ik iets zelf doe, gaat het vaak sneller. Maar ik probeer er echt scherp op te zijn.”